Rechters kunnen en mogen uiteraard zelf de wetten niet maken. Zij behandelen de zaken welke worden voorgelegd. Zij kijken daarbij wat de wet daarover zegt. Om tot een uitspraak te komen, houden ze rekening met onder meer:
– Wat er in de Grondwet staat. In deze wet staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers en overheid beschreven, zoals de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst. Tevens staat erin hoe ons land (Nederland) is ingericht en wat de taken zijn van de centrale overheid, de provincies en de gemeenten.
– Wat er in de wet staat. Dit is meestal het Nederlandse recht. Een groot deel van het recht staat in de wet. De rechter maakt de wetten niet zelf deze worden gemaakt door regering en parlement, maar ook provincies en gemeenten maken regels waaraan iedereen zich moet houden. Afhankelijk om welke zaak en geschil het gaat, zal de rechter de juiste regels toepassen (bijv. een geschil met betrekking tot een geldvordering: het Burgelijk Wetboek en Burgerlijke Rechtsvordering).
– Wat er in de jurisprudentie staat. Alles wat niet in de wet staat zal de rechter veelal aanvullen met jurisprudentie (uitspraken die eerder door zijn collega-rechters zijn gedaan in vergelijkbare zaken). De rechter kan de rode lijn in deze uitspraken gebruiken als richtlijn en/of van afwijken.
– Wat er in internationale verdragen staat. De rechter dient zich aan de internationale verdragen te houden. Ieder land is geacht zijn eigen wetten aan te passen aan de verdragen die het heeft ondertekend. Nederland heeft bijvoorbeeld veel te maken met de regelgeving van de Europese Unie. Voorbeelden van internationale verdragen zijn: het Europese Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en het Verdrag inzake de rechten van het kind (Kinderrechtenverdrag).
Wanneer er tegenstrijdigheden zijn tussen de nationale (nederlandse) wetten en de internationale afspraken gaan de internationele verdragen voor!
– Omstandigheden van het geval. De rechter bekijkt elke situatie afzijdig en neemt daarbij soms ook culturele en reglieuze achtergronden en de omstandigheden in mee. Overigens mogen rechters niet hun persoonlijke mening gebruiken omdat zij geacht worden onpartijdig en onafhankelijk te zijn.
Heb jij ook een juridische vraag? Stuur me dan geheel vrijblijvend je vraag via een reactie op deze blog of via gwenny@juristo-online.nl of tel. 0622037358.